Berichten

Ecologische tuintips voor April

Ecologische tuinTips en tuininspiratie voor april

April is de drukste tijd in de tuin. Geen paniek: doe alles stapje voor stapje, dan krijg je alles voor elkaar. Het is belangrijk om een paar momenten te kiezen om in de zon te zitten, naar de zingende vogels te luisteren en de kleur in je tuin te bewonderen en te genieten van de insecten. Maak een notitie van wat je ziet en hoort en voelt. Kijk ook naar de lege plekken in de beplanting zodat je in augustus biologische bollen kunt bestellen die je in september/oktober kunt planten. 

De ecologische bloementuin 

Zaaien en kweken 

  • Begin met het zaaien van vorstbestendige eenjarigen zoals Afrikaantjes –  Tagetes patula, papavers en klaprozen, dille, venkel, cerinthe, komijn en de mooie lichtblauwe Salvia uligunosa. gebruik biologische zaden van bijvoorbeeld de cruydthoeck.nl
  • Begin met het uitplanten van zaailingen die je binnen hebt gezaaid zoals cosmos en saffloer op beschutte plaatsen in je tuin. 
  • Als je al binnen hebt voorgezaaid dan kan je de kleine plantjes verspenen. 
  • Zaai vaste planten zoals stokrozen, vlasleeuwbekjes en echinacea’s. Vul een zaaibak met turfvrije compost en bevochtig het met water. Zaai de zaden 1 cm uit elkaar in een vierkant grid in de compostoppervlakte. Je hoeft het niet direct weer water te geven. Zet het op een lichte koele plaats in een vensterbank of als je er een hebt in een koude bak of een plastic tunnel. 
  • Later in de maand dun je de vorstbestendige eenjarigen uit. 
  • Verpot de stekjes van vorig jaar van Verbena, Penstemon die je vorig jaar in in de nazomer of hebt afgeknipt. Ze zijn nu goed doorworteld en zullen genieten van verse compost zonder turf.  
  • Zet de siererwten uit. Zet drie of vier stokken neer bovenin aan elkaar vastgemaakt. Bij iedere stok twee plantjes of leg bij iedere stok twee erwten. Graaf een goed diep gat en vul het met boerderijmest. Bind ze op tegen de stok of boog en geef ze een flinke slok water.  

biologische Bollen en knollen 

  • Als je biologische Dahliaknollen hebt besteld en ontvangen, dan is het nu het moment om ze in potten met tuinaarde te zetten volgens de bijgeleverde instructie. Dan heb je de hele zomer snijbloemen tot aan de eerste nachtvorst in november. Mijn favoriet is Dahlia Walzing Mathilda. 
  • Stop half april met het aanplanten van zomerbloeiende bollen zoals gladiolennerinecrocosmeaallium sphaerophalumanemone coronaria.
    Plant ze in potten of in de grond.
      
  • Alle biologische bollen die je nog binnen hebt staan kunnen buiten in de tuin worden geplant, zodra de zijn uitgebloeid, zoals narcissen, hyacinten. Knip de bloemhoofden eruit zodat ze geen zaad gaan maken. Zet ze op een halfschaduw plekje, niet in de zon, dan drogen ze te snel uit. 
  • kijk voor inspiratie naar mijn eigen bloembollenwei

Heb je hulp nodig?

Oogsten uit je tuin 

Mooie bloemen om te knippen uit de tuin zijn 

  • Narcissen, kieveitsbloemenhelleborus, tulpen met lange en korte stelen. 
  • Knip alle laatste overblijfselen van vorig jaar weg van grassen en vaste planten. 

Vaste planten, heesters en bomen 

  • Houd het onkruid goed in de gaten. Schoffel zo min mogelijk, maar trek zoveel mogelijk het onkruid uit de grond. Ik heb altijd handschoenen aan, werkt lekker snel en hygienisch. Gooi het onkruid niet op de composthoop.  
  • Lavendelplanten moeten nu worden teruggeknipt, anders gaan ze er rommelig uitzien. Knip de oude bloemstengels weg en 1 cm van de uitgroei van de nieuw uitgelopen plant. Snoei niet te diep in het oude hout. Breng de plant in een mooie vorm. Geef de plant iedere week wat bloemenvoeding in het water zodat ze er mooi uit blijft zien.  
  • Haal graspollen tussen de bestrating uit waar nodig. Spuit niet met gif. Eventueel kan je het onkruid wegbranden, maar pas op voor lopende vuurtjes.  
  • Tot half april kan je heesters snoeien die kleurrijke wintertakken maken, zoals kornoelje en wilg. Knip ze af op kniehoogte en geef compost en dek de grond ze af (mulch) met haksel of verteerd blad. 
  • Knip de uitgebloeide winterjasmijn in vorm tot 5 cm boven het oude hout om de groei van nieuwe takken te stimuleren. 
  • Snoei de Italiaanse Clematis viticella terug tot kniehoogte boven een groepje bloemknoppen. Spreid de takken zo breed mogelijk uit op het klimrek voor een optimale groei. Geef voeding met organische mest en dek de grond af met verteerde bladaarde of haksel. 
  • Plant nieuwe wintergroene heesters en bomen. Je kunt wintergroene heesters en boompjes het beste nu verplanten zodat ze in de opwarmende grond nieuw wortels kunnen maken. Geef ze regelmatig water tot in de herfst. 

Ecologische Tuinklusjes

  • Zet overal in je tuin schalen en schoteltjes neer met water voor de vogels, vlinders en insecten. Zij drinken ook veel water. Of leg een vijver aan met een moerasje er langs waar insecten kunnen drinken. Erg leuk om zo de insecten van dichtbij te kunnen bespieden. 
  • Zaai een wilde bloemenwei met inheemse soorten, het liefst met soorten die van oorsprong in jouw omgeving voorkwamen. Je kunt ze bestellen bij cruydthoeck.nl. 
  • Kijk nu goed om je heen welke voorjaarsbloemen je ziet en maak foto’s van wat je mooi vindt. Veel stinzeplanten bloeien in het voorjaar. Kijk naar de Bloembollenwei in De Steeg op qgardens.nl. Er zijn leuke mengsels ook voor verwilderingsbollen. Ze worden geleverd in september. Plant ze binnen een paar dagen na levering in de bloemenwei voor vroege bloei in je tuin. Bovendien is het goed voor de insecten die vroeg uit hun winterslaap komen en meteen nectar te eten hebben.  
  • Begin met het neerzetten van plantsteunen bij hoge vaste planten die door de wind nog wel eens omvallen, zoals Dahlia’s en Zinnia’s. Dat kan door stokken eromheen te zetten verticaal in de grond en horizontaal verstevigen. Het kan ook met omgebogen betonstaal o.a. verkrijgbaar op de open dag van Jacqueline van der Kloet in Weesp tijdens het Paasweekend. Of kijk bij Marieke Nolsen hoe zij  van stokken uit het bos plantsteunen heeft gemaakt. 
  • Heb je naaktslakken in je tuin en wil je daar van af? Gebruik de biologische nematoden-aaltjes. Kijk op biobestrijding.nl of zaai afrikaantjes en /of knoflook. 

TuinTrip: Voorjaarsbloemen kijken

Mijn favoriete plekken waar deze stinzeplanten uitbundig en in grote aantallen bloeien op landgoed Hackford in Vorden of Dekemastate in Jelsum. De vooraarstuin van Marike Nolsen in Leusden Zuid is ook erg leuk. Je kunt even een kijkje nemen over de heg naar duizenden bloeiende tulpen en narcissen en ader moois.  Neem je eigen thermosfles en boterhammen mee en je dag kan niet meer stuk.  

heb je vragen of hulp nodig?

Q’s tuintips voor maart

Q’s Tuintips voor maart

Nu de lente begint is er al veel te doen in de tuin. Laat je niet gek maken. Geniet van de frisse buitenlucht. Je kunt nu vaste planten opgraven en scheuren, rozen planten en beginnen met zaaien en bonen leggen.  

Het is nog steeds een goede maand om de bodem te verbeteren met verteerde bladaarde of verteerde bio compost om het vochthoudender te maken zodat de planten beter door droogteperioden heen komen. Als je mycrorrhyza of andere stoffen toevoegt kunnen de wortels van de planten beter de voedingsstoffen opnemen en heeft bodemleven meer voedsel.

De bio bloementuin 

Bestellen, zaaien en kweken 

  • Maart is het moment om je winterharde eenjarigen te zaaien in een koude bak of in een vensterbank in een onverwarmde kamer of kasje. 
  • Je kunt ook half winterharde zaden zaaien, maar wacht tot half maart totdat er meer licht is en minder kans op nachtvorst. 
  • De siererwten die je hebt gezaaid kan je nu toppen – de top er uit halen – zodat ze zijscheuten gaan maken. De topjes kan je verwerken in een salade.
  • Maak de zaaibedden klaar voor het zaaien van winterharde snijbloemen eind deze maand. 
  • Eind van de maand kan je het opgekweekte zaaigoed verplanten naar een grotere pot. Wees voorzichtig en steek met de steel van een lepel of vork schuin onder de wortels en til het voorzichtig uit de aarde. Pak ze vast blij de blaadjes, niet bij het steeltje want dan kneust heel snel.
  • Verpot kwetsbare vaste planten die je voor de winter hebt gestekt. 

Bollen en knollen 

  • Graaf pollen sneeuwklokjes en winterakonieten op,  scheur ze en plant ze meteen in de buurt van de opgegraven pol. Zo krijg je volgend jaar een veldje. 
  • Dahlia’s kan je nu oppotten. Als je een paar knollen hebt doe dan een knol in een 3 liter pot en dek ze af met vliesdoek of zet ze in een koude bak of kas. Heb je er meer dan 3 leg ze dan in een kistje dicht tegen elkaar aan en dek ze af met vermiculiet of compost. Ze lopen de komende 6 weken uit totdat het tijd is om ze in de tuin te planten. Hiermee vervroeg je het groeiseizoen. 
  • Plant zomerbloeiende bio bollen zoals lelies, gladiolen en crocosmea 
  • Later deze maand is het van belang om de uitgebloeide knoppen weg te knippen van narcissen, tulpen en blauwe druifjes om zaadvorming te voorkomen. Laat het blad afsterven zodat de bol kan opladen voor volgend voorjaar. 
  • Bollenplan uitbreiden voor nog meer voorjaarsbollen in 2024. In deze tijd van het jaar is er veel licht voor de bloeiende bollen op plekken die anders onder de heesters en bomen in de schaduw liggen. In de planttijd september-oktober zijn we vaak al vergeten waar de saaie kale plekken onder bomen en struiken lagen. Maak een schets van de situatie of maak een paar foto’s zodat je in augustus, als je bollen gaat bestellen, nog weet welke plekken nog opgefleurd kunnen worden. Bedenk het nu, schrijf het in je agenda en plant het straks in september-oktober. 

Heb je hulp nodig?

Oogsten uit je tuin 

Mooie dingen voor in de vaas:

  • Narcissen en tulpen in alle vormen, kleuren en maten. 
  • Judaspenning – Lunnaria en Muurbloem – Erysimum. 
  • Artisjok blad, Helleborus (giftig, dus draag handschoenen) en Primula’s (eetbaar). 

Vaste planten, heesters en bomen 

Snoeien en opbinden

  • Knip de vaste planten en laatbloeiende grassen af tot 5 cm boven de grond. 
  • Leg een laag van compost met koeien of paardenmest tussen de planten en werk het licht door de bovenlaag met een vork
  • Houd het onkruid in de gaten en begin met wieden – trek het onkruid met wortel met de hand uit de grond.
  • Je kunt nu de zomerbloeiende vaste planten opgraven en scheuren om ze te vermeerderen. Je herkent ze aan de dikke pollen die aan de buitenkant nieuwe scheuten maken. Leg een oud laken of een stuk zeil naast het plantvak en leg de pollen daarop zodat je makkelijk kunt scheuren. 
  • Snoei de struikrozen. Haal het dode hout weg en de kruisende takken. Knip alles tot de helft terug net boven een uitlopende knop. 
  • Knip jonge heggen tot 1/3 terug. Dat is misschien wat heftig maar het zorgt voor flinke groei en een dicht vertakte haag waar je niet doorheen kunt kijken. Ook niet onder kniehoogte. 
  • Ga door met het wegknippen van de oude bloemen van hortensia’s. Let goed op dat je de nieuwe knoppen niet wegknipt. Dun de heester uit en knip 1/3 van de oude takken terug zodat de plant verjongt en nieuwe takken met bloemen maakt. 
  • Tot half maart kunnen bomen en heesters met kale wortels worden geplant, zoals bessenstruiken als wortelgoed (scheelt veel geld) zoals blauwe bessen, aalbessen, kruisbessen, jostibes, framboos, braam etc. 
  • Hark de bodem niet kaal! Laat tenminste 3 cm blad of fijn geknipte plantenresten liggen zodat de bodem niet uitdroogt en het bodemleven niet verstoord wordt.

Planten

  • Plant een nieuwe heg of haag, het is nu de beste tijd voor kleigrond. Kies inheemse soorten zoals meidoorn, sleedoorn, veldesdoorn in de goede aantallen. Ze bloeien afwisselend en geven bessen voor de vogels die er ook hun nestjes in bouwen. Je kunt het beste een dubbele rij plaatsen en dan driehoeksgewijs planten met kale wortels – wortelgoed. Dat is verkrijgbaar tot half maart bij de kweker en veel goedkoper dan planten in een pot. 
  • Plant kruidenrijke vaste planten waarvan je kunt oogsten zoals rozemarijn, een van mijn favorieten. Poezen en katten houden niet van deze geur, dus als je tuin wordt gebruikt als kattenbak dan is dit een van de planten waar ze uit de buurt blijven. 
  • Bestel rozen met kale wortels. Ze zijn veel goedkoper en groeien vaak veel gezonder uit dan rozen in een pot. Plant ze als de vorst uit de grond is. Deze winter is daar dus zeer geschikt voor. Zit er nog vorst in de grond dan kan je het bosje wortelgoed inkuilen – graaf een kuil en leg de wortels er in en dek de wortels af met de vochtige grond. Later kan je de rozen uitplanten op de plek waar je ze wilt hebben. 

Tuinklusjes

  • Heb jij een waterton om de regen op te vangen voor de komende droge maanden? Houd de deksel goed gesloten om te voorkomen dat de muggen er hun larven in grootbrengen.   
  • Maak een raamwerk voor een composthoop in je tuin. Maak tenminste twee vakken zodat de composthoop kan worden omgezet. 
  • Keer de compost in de loop van de maand naar de andere bak en voeg bij iedere laag voeding toe zoals koeien- of paardenmest, lavameel voor de mineralen en smeerwortelthee of zeewierkalk. 
  • Verfris de aanwezige potten door de bovenste 5 cm eraf te halen en aan te vullen met verse compost lichtjes door de achtergebleven bovenlaag heen te werken met een schepje. Wees voorzichtig met de wortels. 
  • Dit is het laatste moment om stokken van de hazelaar en berkentakken te oogsten (knippen/zagen) voor je moestuin om bonen en erwten tegen op te laten klimmen.
  • Maak mooie plannen voor je tuin en voer ze stap voor stap uit. Bedenk een stappenplan hoe je al je plannen gaat uitvoeren in de komende maanden. Als je weinig tijd hebt kan je ook biologische (moes)tuinplantjes kopen bij biologische moestuinen of bij het tuincentrum in de buurt.  
  • Als je een kruidenrijk grasveld wilt inzaaien in maart begin dan nu met de voorbereidingen: afplaggen van het huidige gras en/of verwijderen van onkruiden. Afplaggen met een spade en voor grotere stukken kan een machine worden gehuurd. Verwijderen van onkruiden doe je door met een vork de grond los te maken en het onkruid er uit te trekken. Gebruik geen gif of zout! 
  • Zet plantsteunen en ander steunmateriaal al bij de planten die het nodig hebben voordat ze omwaaien.
  • Kijk al het tuingereedschap en de grasmaaier na. 
  • Zaai kale plekken in het grasveld opnieuw in. Als je begint met een nieuw grasveld gebruik dan geen kant en klare graszoden, maar zaai een bloemrijk grasmengsel met madeliefjes, pinksterbloemen ed. Het duurt bij zowel graszoden als een gezaaid grasmengsel 6 weken voordat je er overheen mag lopen. Houd het terrein voldoende vochtig zodat het zaad kan uitgroeien. Maai het daarna de eerste maanden op de hoogste stand. Als je gaat zaaien lees dan eerst goed hoe je de grond zaaiklaar maakt. 
  • Houd (naakt)slakken goed in de gaten, zeker nu de jonge planten uitlopen. Je kunt slakken voorkomen door nematoden te kopen: aaltjes oplossen in water. Aaltjes zijn parasieten die in de slak kruipen waardoor deze sterven. Gebruik het niet te veel en zorg voor een gezonde bodem met goede compost in de bovenlaag waar slakken voldoende voedsel in vinden zodat ze van de planten af blijven. 
  • Voorjaarsbloemen geven al vroeg in het jaar nectar voor insecten. Als er voldoende voedsel is voor de insecten zoals hommels en bijen, dan is er ook voldoende voedsel voor vogels.
  • Plant een sierkers, een wilde pruim, een meerstammig krentenboompje, afhankelijk van de grond waarop je tuiniert.
  • En kijk nu waar je in september oktober velden vol met verwilderingsbollen kunt planten die zichzelf in de loop der jaren vermeerderen.   

In de tuinkas

  • Een goed begin van het nieuwe tuinjaar is de kas opruimen en schoonmaken zodat je klaar bent om te gaan zaaien. 
  • Haal compost in de tuinkas zodat die kan opwarmen zodat je eerder kunt beginnen met zaaien. 
  • Als je binnen gaat kweken met warmtematjes dan kan je nu beginnen met het meten en bijhouden van de minimum en maximumtemperaturen in de kas. 

TuinTrips

De stinzeplanten met vele soorten bloeiende verwilderingsbollen staan in bloei. Bezoek het Thijssepark in Amstelveen, Het Thijssehof in Bloemendaal of Landgoed Hackfort van Natuurmonumenten in Vorden. De laatste is mijn favoriet. Het ligt aan de Baakse Beek. Veel plezier!

TuinBoeken

Leve de Bodem! Een gezonde basis voor elke tuin. Geschreven door Anne Marie van Dam en Caroline Vlaam. Uitgegeven door KNNV
Leuk en leerzaam. 

Heb je vragen of hulp nodig?

Schijnhazelaar

Februari in je tuin

TuinTips voor februari

Bereid je voor op het nieuwe tuinseizoen. Maak een plannetje en koop of bestel biologische zaden en biologische compost die je de komende maanden nodig hebt. Ik zet nu al in mijn agenda wanneer ik wat wil doen in mijn (moes)tuin.

Plukbloemen 

Bestellen, zaaien en kweken 

  • Als je vroeg in het jaar snijbloemen wilt hebben dan kan je nu al beginnen met zaaien in je kasje in zaaibakken en bloempotjes. Als je geen kasje hebt gebruik dan een vensterbank kasje.  
  • Een paar van mijn favoriete snijbloemen zijn:  Kantbloem – Ammi majus, Anethum graveolens – Dille, Calendula officinalis ‘Indian Prince’ – Goudsbloem (bijenplant), Cerinthe major ‘Purpurescens’ – Grote wasbloem (bijenplant) en alle soorten Scabiosa – Duifkruid (bijenplant). 
  • Plukbloemen die je goed kunt drogen zodat je de hele winter kleurrijke boeketten in je huis hebt: Zinnia Queen Red Lime, Zinnia’s Liliput mix, Dahlia pompon versies, Strobloemen en zomerbloeiende knollen Crocosmea / Montbretia
  • Zaai niet te veel, ze groeien weer aan.
  • Begin met langzame groeiers te zaaien onder doek zoals: Anthirrinums – Leeuwenbekjes 
  • Bestel deze maand Dahlia’s, Gladiolen, Zinnia’s
  • Het is eind deze maand een goed moment om organische bemesting aan je plantvakken te geven.
  • Vergeet niet om de potten die binnen staan een beetje water te geven; voorkom uitdroging. 

Oogsten uit je wintertuin 

Dierbare dingen om uit je tuin te halen of er gewoon naar te kijken vanuit je warme kamer: 

  • Bollen: sneeuwklokjes, iris reticulata en winterakonieten.
  • Vaste planten: Helleborus orientalis, een supersterke vaste plant.
  • Heesters en bomen: Toverhazelaar, Hazelaar en sierkers Prunus subhirtella ‘Autumnalis’.

Vaste planten, struiken en bomen 

Loop een rondje door je tuin en bekijk de mogelijkheden om langs de paden die je dagelijks gebruikt winterbloeiende en planten of heesters aan te planten zoals toverhazelaar Hamamelis x intermedia ‘Jelena’ of Hamamelis x intermedia ‘Diane’ of de geurende Corylopsis en Lonicera x purpusii ‘Winter Beauty’.

Snoeien en opbinden

  • Als het heeft gesneeuwd: geniet van het winterlandschap. 
  • Als er veel sneeuw is gevallen verwijder dan met een hark of een bezem voorzichtig de sneeuw van de takken van de heesters en bomen die zwaar overhangen door het gewicht. 
  • Breng een laag van zeker 5 cm compost of verteerde bladaarde aan aan de voet van hagen en heesters.
  • Ga niet schoffelen en spitten, want dat verstoort het bodemleven.
  • Ruim je tuin niet te veel op. Houd rommelhoekjes onder struiken voor de slapende egels en kikkers.  Laat vooral 3 cm blad liggen zodat het bodemleven in stand blijft en  
  • Beëindig deze maand het snoeien van fruitbomen en heesters. Zoek je een leuke en goede snoeicursus?
  • Fruitboom planten? Doe het NU! Fruitbomen kan je planten van november t/m februari. 
  • Heb je al een fruitboom? Zorg dat de bodem gemulched is, dat wil zeggen: leg een laag van 5 cm bladaarde aan de voet van de boom zodat het bodemleven voeding uit de bladaarde in de bodem kan trekken (wormen) en het beschikbaar komt voor wortels van de fruitboom. Doe dat alleen als de bodem vorstvrij is. 
  • Verplaats heesters die op een verkeerde plek staan aan het eind van deze maand.
  • Knip heggen en hagen terug naar de gewenste maat. Het is het beste om dat deze maand te doen voordat de vogels weer nestje gaan maken. 
  • Snoei laatbloeiende heesters zoals Buddleya’s – Vlinderstruiken. Knip ze af op kniehoogte om een compacte vorm te krijgen.
  • Knip aan het eind van de maand de oude bloemen uit de hortensia’s. LET OP: laat de nieuwe knoppen zitten! Anders heb je geen bloemen dit jaar. 
  • Cornus – Kornoelje, Cotinus – Pruikenboom kan je nu diep terugsnoeien tot op 50-100 cm boven de grond. De jonge takken geven een mooie kleur, afhankelijk van de soort: rood, geel, lichtgroen. Kornoelje takken kan je in de grond steken op een vochtige plek om de struik te vermeerderen.  
  • Snelgroeiende klimmers die voor de ramen en in de dakgoot groeien kan je nu terugsnoeien. 
  • Wilgen snoeien: knot de wilgen op gewenste hoogte. Gebruik de dunne buigzame wilgentakken om ze te vlechten als schutting, boog of driepoot voor de zoete erwten en andere klimmende eenjarigen. Je kunt ook een dikke wilgenteen in de grond steken op een plek waar je nieuwe knotbomen wilt hebben. 
  • Het is NU de tijd om bomen en heesters met kale wortels te planten, zolang het niet vriest, zoals bessenstruiken als wortelgoed (scheelt veel geld) zoals blauwe bessen, aalbessen, kruisbessen, jostibes, framboos, braam etc. 
  • Snoei je rozen nu ze slapen. Knip ze af net iets boven een naar buiten gekeerde knop en verwijder kruisende takken en dode of zieke takken. 
  • Hark de bodem niet kaal! Laat tenminste 3 cm blad of fijngeknipte plantenresten liggen zodat de bodem niet uitdroogt en het bodemleven niet verstoord wordt.
  • Knip de leerachtige bladeren van de Helleborus af of dun ze uit zodat je de bloemen goed kunt zien uitlopen. 

Tuinklusjes

  • Loop niet over het gras als het heeft gevroren, anders krijg je later gele plekken in het gras.  
  • Help de vogels de winter door: als het vriest zorg dan voor vogelzaad en ontdooi het vogelbadje zodat ze even kunnen baden. 
  • Hang ook vetbollen in je fruitbomen zodat de vogels ook de groene vlieg en bladluizen oppikken 
  • Maak het vogelhuisje schoon en hang het buiten bereik van katten en in de schaduw zodat het binnen niet te warm wordt. 
  • Als er konijnen zijn zorg dan voor bescherming van de voet van de boom of struik. 
  • Kijk of er kevertjes zitten op de Daglelies – Hemerocallis. Dat zijn rode leliekevertjes of zwarte larve. Haal ze weg anders komen er geen bloemen. 
  • Kijk in je kas naar witte vlieg en luis. “Natuurlijke oplossingen: verwijder bladeren met eitjes. Zet afrikaantjes om je koolplanten. Trek roofmijten aan” Lees er meer over in het Plaagdierboek van Suze Peters.
  • Maak alvast je eigen zaai en stekgrond, koop alvast vermiculiet, maak de zaaibakken schoon. 
  • Houd je zadenopslag muis en ratvrij.  Gebruik geen giftige korrels! Er zijn elektrische lokdozen te koop.
  • Je kunt nu heel goed vogelhuisjes ophangen of schoonmaken voor de verschillende soorten vogels in je tuin. 
  • Als je een kruidenrijk grasveld wilt inzaaien in maart dan begin dan nu met de voorbereidingen: afplaggen van het huidige gras en/of verwijderen van onkruiden. Afplaggen met een spade en voor grotere stukken kan een machine worden gehuurd. Verwijderen van onkruiden doe je door met een vork de grond los te maken en het onkruid er uit te trekken. Gebruik geen gif of zout! 
  • Bezoek een paar tuinen voor inspiratie voor de indeling en de toepassing van kleur en geur in de winter. Bijvoorbeeld het Thijssepark met vroege sneeuwklokken – Galanthus elwesii of Dekemastaete met een zee van sneeuwklokjes en andere verwilderingsbollen. 

TuinTrip: Sneeuwklokjes en andere voorjaarsbloemen kijken

Vindt in de sneeuwklokjeskalender een open tuin of park met velden vol met sneeuwklokjes en andere voorjaarsbloeiers en stinzeplanten bij jou in de buurt. Ze bieden bovendien nectar voor vroeg vliegende insecten zoals hommels. 

Mijn favoriete plekken waar deze stinzeplanten uitbundig en in grote aantallen bloeien zijn bij Kasteel Hackford en op Landgoed De Wildenborch bij Vorden. Drink na afloop iets bij het haardvuur van het Hotel Restaurant Bakker in Vorden en je dag kan niet meer stuk.  

TuinBoeken

Als het stormt en regent en het veel te koud is om buiten rond te banjeren dan heb ik een leuk en inspirerend voor je: Tuinieren met stinzeplanten. Geschreven door dé expert op dit gebied in Nederland Trudi Woerdeman. Zij heeft de stinzebeplanting ontworpen en aangelegd voor vele landgoederen en grotere tuinen. Ze vertelt over de herkomst van de stinzebeplanting, de soorten en hoe je dat zelf kunt aanleggen en onderhouden. Ik heb een paar jaar met hen meegewerkt bij de aanleg en onderhoud bij Kasteel Hackfort in Vorden.

heb je vragen of hulp nodig?

Biologische moestuin – Januari belooft wat

Januari belooft wat

Het hele jaar ligt aan je voeten. NU is het beste moment om zaden te kiezen die je maand na maand kunt zaaien. Een plan maken is de sleutel tot succes.

Welke groenten wil je dit jaar in je moestuin opkweken? Wat vind je lekker en wat eigenlijk niet. Ik blader altijd op websites van verschillenden biologisch geteelde leveranciers. Maak het jezelf makkelijk. Kies groenten die niet al te veel water nodig hebben.

Maak een plan voor het komende jaar

Mijn biologische moestuin is ingedeeld in 6 vakken waarvan de teeltwijze elkaar opvolgt zodat de bodem niet wordt uitgeput. Neem de maten op van je moestuin en verdeel het in 6 gelijke vlakken met paden van minimaal 30 cm breed. Binnen die vlakken kan je evt. kleinere vlakken maken. Maak de vlakken niet te groot zodat je er goed bij kunt. 

Mijn bio moestuin is 50 m2. Dat is perfect om met z’n tweeën van te eten en bloemen van te plukken. 

Kolen: Palmkool, Boerenkool rood en groen, Spruitjes, Bloemkool, Rode Kool

Wortels en Knollen: Bieten Egyptische Platronde, Raapsteel dat uitgedund uitgroeit tot Meiraap, Venkel, worteltjes in vele kleuren, knolselderij. Aardappels combineer ik altijd met knoflook

Bladgewassen: Nieuw Zeelandse Spinazie, Andijvie, Bleekselderij, 

Peulen: kapucijners: Blauwschokkers, Wieringer bonen, Tuinbonen

Vruchtgewassen: watermeloen, pompoen, courgette, augurken heerlijk vers, aardbeien

Bloemen: Zinnia’s in alle soorten en maten, Dahlia’s in alle soorten en maten. 

Biologische zaden koop je o.a. bij De Bolster , VanderWal

Klusjes in je moestuin in Januari:

  • Zet hazelaarstokken neer rondom de kolen en span er netten overheen om te voorkomen dat de duiven, eksters en kraaien de boerenkool en palmkool opeten.
  • Zaai snijbieten en dek ze af met vliesdoek. Snijbieten zijn kleurrijk en lekker en je kan ze in veel verschillende gerechten verwerken.
  • Haal het gele blad weg van de spruitjes, boerenkool en palmkolen. Daar kunnen schimmels in zitten. Gooi ze niet op de composthoop om evt. Plantenziekten te voorkomen.
  • Leg een rij tuinbonen, poot jonge uien, spinazie en dek ze af met een laagje vliesdoek of verteerde bladaarde om ze te beschermen tegen de vorst.
  • Verzet de (bonen)stokken en span de jute netten waar straks de capucijners en pronkbonen weer tegenop groeien.

Fruit

  • Dit is de beste tijd om fruitbomen en bessenstruiken te planten en snoeien tot begin maart. De binnenkant van de kroon moet goed luchtig zijn zodat er volgend seizoen voldoende ruimte is voor blad, bloei en vruchten.
  • Knip de stengels van de najaars frambozen terug tot 10 cm boven de grond.
  • Snoei in de druiven drastisch terug tot 2 knopen voor de hoofdtakken, voordat de sapstroom weer op gang komt, anders lekt de sapstroom eruit. Bind de hoofdtakken eerst goed vast. Het voorkomt ziekten en het verjongt de plant en geeft meer vruchten.

Zaaien en kweken

  • Je kunt nu al peterselie, kervel en koriander zaaien. Leg de zaadjes de avond vantevoren op en schoteltje met een vochtig stukje keukenpapier zodat ze sneller ontkiemen.
  • Je kunt nu ook al venkel zaaien of verplanten naar de goede plek in de tuin, zolang het niet vriest.

Oogsten

Dit is wat je kunt oogsten en bereiden dit jaar of volgend jaar in deze tijd van het jaar:

  • Kolen: boerenkool, palmkool, spruitjes
  • Wortels: bieten, wortels, pastinaak, schorseneer
  • Stengels: selderij, prei
  • Salade: winterpluksla: rucola, winterpostelein, veldsla
  • Kruiden: zolang het niet vriest: peterselie, kervel, rozemarijn, salie, laurier
sneeuwklokjes in januari

Januari in je tuin

TuinTips en TuinInspiratie voor Januari

Een heel gelukkig en gezond nieuwjaar toegewenst.

Je kunt nu starten of verder gaan met je tuin te veranderen en het natuurlijk en speels maken aan het begin van dit mooie nieuwe jaar 2023.   Je zult zien dat er van alles te doen is begin januari.

De bio bloementuin 

Zaaien en kweken 

  • Je kunt nu al siererwten zaaien onder vliesdoek of in de koude bak. Als je ze nu zaait krijgen ze eerder bloemen in grotere aantallen en het bloeiseizoen is veel langer. 
  • Alle groenten met diepe wortels doen het erg goed als je ze begin deze maand zaait zodat ze voldoende tijd hebben om lange wortels te maken. Gebruik diepe potten, bijvoorbeeld waarin rozen of klimplanten hebben gezeten. Vul ze met bio compost en geef die eerst goed water en duw dan een tweetal zaden ongeveer 2,5 cm in de grond. Dek ze af met krantenpapier om ze warm en donker te houden. Ze lopen uit in ongeveer 10 dagen. Kijk uit voor muizen, want die vinden ze heerlijk! 
  • Begin ook met het zaaien van winterharde eenjarigen zoals Cerinthe – Wasbloem, Calendula – Goudsbloem en Nigella – Juffertje-in-`t-groen. 
  • Je kunt ook Anthirrums – Leeuwenbekjes zaaien. Het duurt lang voordat ze uitlopen: 20 weken.  Ze houden van vochtige compost en 21 graden C.  In april kan je ze ook bij een kweker kopen. Ze bloeien vanaf juni. 

Bollen en knollen 

  • Kijk de bloembollen na die je in de schuur hebt gezet om sneller te laten bloeien. 
  • Kijk de uitgebloeide bloembollen na die je in huis had: knip de bloemhoofden af om zaadvorming te voorkomen zodat alle energie terug in de bol gaat. Geef ze wat kalium en knip het groene blad niet af, want die energie wordt in de bol opgeslagen voor volgend jaar! Kalium zit in koolsoorten zoals boerenkool en palmkool. Je kunt een paar bladeren in een laagje water leggen zodat er na een week een extract ontstaat wat je bij de uitgebloeide bollen kunt gieten.

Oogsten uit je tuin 

Dierbare dingen om uit je tuin te halen of er gewoon naar te kijken: 

  • Bollen: sneeuwklokjes, iris reticulata en winterakonieten.
  • Vaste planten: Helleborus orientalis, een supersterke vaste plant.
  • Heesters en bomen: Toverhazelaar, Hazelaar en sierkers Prunus subhirtella ‘Autumnalis’.

Vaste planten, heesters en bomen 

Loop een rondje door je tuin en bekijk de mogelijkheden om langs de paden die je dagelijks gebruikt winterbloeiende en planten of heesters aan te planten zoals toverhazelaar Hamamelis x intermedia ‘Jelena’ of Hamamelis x intermedia ‘Diane’, Viburnum of de geurende Lonicera x purpusii ‘Winter Beauty’.

Snoeien en opbinden

  • Als het heeft gesneeuwd: geniet van het winterlandschap. 
  • Als er veel sneeuw is gevallen verwijder dan met een hark of een bezem voorzichtig de sneeuw van de takken van de heesters en bomen die zwaar overhangen door het gewicht. 
  • Breng een laag van zeker 5 cm compost aan aan de voet van hagen en heesters 
  • Snoei je rozen nu ze slapen. Knip ze af net iets boven een naar buiten gekeerde knop en verwijder kruisende takken en dode of zieke takken. 
  • Snoei de Blauwe regen – Wisteria flink terug tot 2 knoppen en zet de wortels ook terug tot de gewenste breedte. Zo verjong je de plant en krijg je een zee aan heerlijk geurende bloemen. Let op: deze plant is giftig, dus zet het niet bij een plek waar kinderen of huisdieren spelen. 
  • Knip eind januari de vaste planten en grassen af tot 2 cm boven de grond en voer dat af naar de composthoop of groenbak. Let op dat je niet de nieuwe loten van de grassen afknipt en stap voorzichtig tussen de opkomende bloembollen. 
  • Hark de bodem niet kaal! laat tenminste 3 cm blad of fijngeknipte plantenresten liggen zodat de bodem niet uitdroogt en het bodemleven niet verstoord wordt.
  • Knip de leerachtige bladeren van de Helleborus af of dun ze uit zodat je de bloemen goed kunt zien uitlopen. 
  • Begin eind januari met het geven van organische meststof met langzame afgifte. Organische meststof aangevuld met nuttige schimmels (mycorrhiza) mineralen zijn o.a. te koop bij Innogreen – BioBodem of ECO neutraal. Deze meng je lichtjes met de aanwezige bodem. Of bij Abbing – Fertila, dit is gemalen koemest met houtsnippers en mineralen wat je tussen de planten strooit en niet hoeft te vermengen met de bodem. Daarmee verstoor je niet het bodemleven; het is een mulchlaag.
    Natuurlijk kan je ook je zelf gemaakte compost gebruiken. Meng door je eigen compost zeewiermeel, micorrhiza en mineralen zoals lavagruis en strooi dit in een laagje van 3 cm tussen de planten.
  • Snoei de heesters en bomen. Als je niet weet hoe je dat kan doen zijn hier een paar tips: 
    – gebruik een goed geslepen snoeischaar 
    – knip net boven een knop af 
    – knip alle kruisende takken af 
    – knip alle zwakke stengels er tussenuit en knip de sterke stengels iets terug 
    – haal de dode stobben eruit aan de voet van de heester of boom 
  • Knip het dode hout weg van klimplanten, maar laat de wortels in de grond zodat ze opnieuw kunnen uitlopen. 
  •  

Tuinklusjes

  • Loop niet over het gras als het heeft gevroren, anders krijg je later gele plekken in het gras.  
  • Sluit de buitenkraan af om te voorkomen dat die bevriest. 
  • Geef vogels te eten als het vriest of als er sneeuw ligt en houd het vogelbadje open zodat ze water kunnen drinken.  
  • Steek nu de kanten van de vaste planten borders af en leg er een harde rand langs van oude klinkers of van cortenstaal. 
  • Veeg de tuinpaden schoon om te voorkomen dat je onderuit gaat en om te voorkomen dat slakken daar lekker onder het afgevallen blad gaan liggen. 
  • Heb je al een bladkorf gemaakt? Maak een bladkorf van kippengaas waarin je het afgevallen blad verzameld. Strooi iedere 5 cm een laagje kalk zodat het blad sneller verteerd. Gebruik de bladaarde om de voet van planten, heesters, bomen af te dekken tegen de vorst. 
  • Repareer de schuttingen en schuren waar je anders moeilijk bij kunt. 
  • Reviseer en smeer je grasmaaier en snoeischaar als je die hebt. 
  • Maak alvast je eigen zaai en stekgrond, koop alvast vermiculiet en maak de zaaibakken schoon. 
  • Houd je zadenopslag muis en ratvrij.  Gebruik geen giftige korrels! Er zijn electrische muizen- en rattenlokdozen te koop.
  • Je kunt nu heel goed vogelhuisjes ophangen of schoonmaken voor de verschillende soorten vogels in je tuin. 

heb je vragen?
maak een afspraak voor een gratis tuinadvies

Q is geïnspireerd door Sarah Raven en Jacqueline van der Kloet